Doğum Kontrol Hapı Nedir? Doğum Kontrol Hapı Nasıl Kullanılır?

Aile planlaması için kadın ve erkeğin kullanabileceği çeşitli doğum kontrol yöntemleri vardır.

Aile planlaması için kadın ve erkeklere yönelik çeşitli doğum kontrol yöntemleri mevcuttur. Bunlardan biri de cinsel açıdan aktif kadınlar için etkili bir doğum kontrol yöntemi olan doğum kontrol hapıdır. Pek çok kişi bu tabletlerin etkisini, yan etkilerini, avantaj ve dezavantajlarını, güvenilirliğini vb. merak ediyor. Ancak doğum kontrol hapları artık tıbbi olarak tanınan ve etkili bir doğum kontrol yöntemidir ve tüm sağlıklı kadınlar tarafından kullanılabilir. Bu nedenle hamilelikten kaçınmak isteyen kadınlar, genel muayenelerinin bir parçası olarak doktorlarıyla doğum kontrol yöntemleri hakkında görüşebilir ve doğum kontrolü ve doğum kontrolü konusunda doktorlarının görüşünü alabilirler.

Doğum Kontrol Hapı Nedir?

Oral kontraseptifler, kadınların korunmasız cinsel ilişkiye rağmen gebeliği önlemek için kullandıkları bir doğum kontrol yöntemidir. Hormon içeren bu haplar ağızdan alınır ve içeriklerinden dolayı hormonal kontraseptifler veya oral kontraseptifler olarak da adlandırılırlar. Bu haplar %9.9 gibi çok yüksek bir doğum kontrol oranına sahip olup gebeliği önlemede oldukça etkilidir. Ancak HIV, bel soğukluğu veya diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamaz. Doğum kontrol hapları ya östrojen ve progesteron hormonlarının bir kombinasyonunu ya da sadece progesteron hormonunu içerir. Hapın içindeki hormonlar sentetik, yani yapay olarak üretilir ve kadın vücudunun ürettiği doğal hormonlarla aynı etkilere sahiptir. Döngülü hapların hormon çeşitleri ve hormon dengeleri, doğum kontrol hapının çeşidine göre değişmektedir. Bu ilaçlar her kadın için uygun değildir. Bu nedenle herhangi bir doğum kontrol hapı kullanmadan önce doktorunuza danışmanız önerilir.

Doğum Kontrol Hapı Avantajları

Doğum kontrol yöntemlerinin diğer pek çok doğum kontrol yöntemine göre önemli avantajları vardır. Bu nedenle kadınlar çoğu zaman gebelikten korunmayı tercih ederler. Bu faydaların bazıları şunlardır:

• 24 saat koruma sağladığı için cinsel ilişki sırasında ek bir korunma yöntemine ihtiyaç duyulmaz, herhangi bir kaygı veya hazırlığa gerek kalmaz.
• Adet döngüsünü düzenlemeye, kansızlığı önlemeye, hormon dengesini korumaya, saç uzamasına, akne gibi hormon kaynaklı rahatsızlıkların tedavisine yardımcı olur.
• Adet sancısı çeken bayanlarda bu sıkıntıyı hafifletir, adet kanamasını azaltır ve ağrıları hafifletir.
• Birçok doğum kontrol yönteminden çok daha etkilidir.
• Kullanım bırakıldıktan sonra kısa bir süre içinde doğurganlık geri döner.

Doğum Kontrol Hapı Dezavantajları

Doğum kontrol yöntemlerinin en büyük dezavantajı cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamamasıdır. Bu enfeksiyonların önüne geçmek için, gebeliği önlemek amacıyla doğum kontrol hapı kullanan kadınların mutlaka prezervatif de kullanmaları gerekir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı en etkili korunma yöntemi, bir bariyer koruma türü olan prezervatif kullanımıdır. Bu nedenle kondom ve doğum kontrol haplarının birlikte kullanımı hastalığa karşı etkili bir koruma sağlar. Çünkü tek eşli kişiler ve düzenli sağlık kontrolleri yaptıran kişilerde cinsel yolla bulaşan hastalık riski daha düşük olduğundan, yalnızca doğum kontrol yöntemlerini kullanmayı tercih edebilirler. Bu konudaki karar kişiye aittir.

Doğum Kontrol Hapı Nasıl Kullanılır?

Östrojen ve progesteron hormonlarını içeren kombine haplar üç farklı alt gruba ayrılır. İlk hap olan monofazik hap aylık döngüler halinde alınır ve her hap eşit miktarda östrojen ve progesteron içerir. Aktif (hormon içeren) haplar döngü boyunca alınırken, inaktif haplar döngünün sonunda adet kanaması meydana geldiğinde alınır. İkinci grup polifazik haplar adetiniz sırasında farklı miktarlarda östrojen ve progesteron almanızı sağlar. Monofazik hap gibi, etkisiz hap da adet kanamasının gerçekleştiği döngünün sonunda alınır. Üçüncü grup olan uzun döngülü haplar ise 13 haftalık bir döngü halinde kullanılır. Aktif hapı kullanmaya başladıktan 12 hafta sonra, etkisiz hapı kullanmaya başlandığında adet kanaması meydana gelir. Bu hapı kullanan kadınlar yılda üç kez adet kanaması yaşarlar. Tüm bu doğum kontrol yöntemlerinin yanı sıra sadece progesteron hormonu içeren haplar da bulunmaktadır. Mini hap olarak da bilinen bu haplar, çeşitli nedenlerle östrojen hormonu kullanamayan kadınlar tarafından tercih ediliyor. Adet döngünüz sırasında aldığınız tüm haplar etkili olacaktır ve progesteron içeren haplar adet kanamasına neden olabilse de bu gerekli değildir. Östrojen ve progesteron hormonlarını içeren kombine haplar farklı versiyonlarda mevcuttur. Bu ilaçlar eczanelerde günde 21 veya 28 tablet içeren aylık paketler halinde satılmaktadır. 21 adet için kutunun bitmesinden sonra 7 günlük ara verilir. Bir günü bile kaçırmadan 28 tablet alın. Bazı uzatılmış döngü hapları 91 günlük bir döngü için gereken hapları içerir. İçerisinde sadece progesteron hormonu bulunan hapın etkisi 28 gün sürüyor. h. 28 tablet içerir. Doğum kontrol hapınızı, türü ne olursa olsun, doktorunuzun veya eczacınızın önerdiği şekilde, her gün aynı saatlerde almalısınız. Etkili bir doğum kontrolü ve maksimum koruma için hapı doğru, düzenli ve zamanında almanız çok önemlidir.

Doğum Kontrol Hapı Yan Etkileri

Doğum kontrol hapları çoğu kadın için güvenli ve etkili bir kontraseptiftir. Ancak hormonal ilaçlar oldukları için kişiden kişiye değişen yan etkileri olabilir. Her kadının vücudu doğum kontrol haplarındaki hormonlara farklı tepki verebilir. Ancak hapların yaygın yan etkileri şunlardır:

• Cinsel istekte azalma
• Mide bulantısı
• Karın ağrısı
• Kilo artışı
• Göğüslerde gerginlik, dolgunluk ve hassasiyet
• Adet periyotları arasında gerçekleşen ara kanamalar
• Baş ağrısı
• Ruh halinde değişiklikler

Yukarıda sıralanan yan etkiler genellikle doğum kontrol hapı kullanımının ilk haftalarında veya aylarında en sık görülen yan etkilerdir. Vücut haplara alıştıkça yavaş yavaş azalır ve kaybolur. Uzun süre etkisi devam eden veya ciddi rahatsızlıklara neden olan haplar hakkında doktora danışmak faydalıdır. Bazı durumlarda doğum kontrol hapı kişide çok fazla yan etkiye neden olduğunda farklı bir hap türüne geçmek gerekebilir. Belirtilen yan etkilere ek olarak doğum kontrol haplarının bir diğer yan etkisi de kan pıhtılaşması riskini artırmasıdır. Özellikle östrojen ve progesteron kombinasyonu olan haplar damar içi kan pıhtılaşması olasılığını belli bir oranda artırır. Bu olasılık sağlıklı kadınlar için oldukça düşüktür ve gebelik ve doğum gibi birçok doğal olayda pıhtılaşma riski artar. Ancak kan pıhtılaşması riskinin artması yine de kalp krizi, hipertansiyon, yüksek tansiyon ve felç gibi olumsuzluklara zemin hazırlayabilir. Bu nedenle obezite, hareketsizlik, uzun süreli yatak istirahati, hipertansiyon veya kanama bozuklukları gibi herhangi bir sağlık sorunu olan kişilerde farklı doğum kontrol yöntemleri seçmek faydalı olabilir. Bu ve benzeri sebeplerden dolayı, aile planlaması için doğum kontrol hapı kullanmaya başlamak isteyen kadınların öncelikle sağlık kontrolünden geçmesi ve ardından jinekologlardan tavsiye alması gerekir. Bazı durumlarda çeşitli hastalıkları olan kadınların farklı bir doğum kontrol hapına geçmesi gerekebilir veya bu hapları kullanmayı tercih etmeyebilirler. Aynı şekilde doğum kontrol hapı kullanan kadınların da düzenli jinekolojik muayene ve rutin testler yaptırmaları faydalıdır.

Doğum kontrol yöntemi olarak doğum kontrol hapı kullanmaya başlamayı düşünüyorsanız, jinekologlara danışarak bu yöntemle korunmaya uygun olup olmadığınızı öğrenebilir, doktorunuz uygun görürse size önereceği ilacı kullanmaya başlayabilirsiniz.