HPV Aşısı Nedir? HPV Aşısı Kimlere ve Nasıl Yapılır?

İnsan papilloma virüsü (HPV), papillomaviridae ailesinde bulunan bir DNA virüsüdür.

İnsan papilloma virüsü (HPV), Papillomaviridae ailesine ait bir DNA virüsüdür. İnsan papilloma virüsü, cinsel yolla bulaşan hastalıklara neden olan bir virüs türüdür ve 200’den fazla farklı türü vardır. İnsan papilloma virüsünün yaklaşık 40 adet oldukça bulaşıcı türü genital siğillere neden olur ve bazı türleri kansere yol açabilir.

HPV enfeksiyonu en sık görülen bulaşıcı hastalıklardan biridir. Neredeyse herkes yaşamı boyunca en az bir HPV türüyle enfekte olacaktır. HPV enfeksiyonlarının çoğu zamanla kendiliğinden geçecektir. Ancak HPV enfeksiyonu kalıcı olabilir ve ilerleyen yaşlarda kansere neden olabilir. HPV enfeksiyonlarının çoğu geçicidir ve genellikle belirti vermez. Bu durum enfeksiyonun erken evrelerinde teşhis edilmesini zorlaştırıyor. İnsan papilloma virüsünden korunmak için enfeksiyon risk faktörlerini bilmek ve risk altında olan bireylerin sağlık çalışanları tarafından takip edilmesi önemlidir.

HPV Enfeksiyonu Nasıl Bulaşır?

İnsan papilloma virüsünün farklı enfeksiyon yolları vardır ve enfekte yüzeyler, fiziksel yaralar veya cinsel ilişki yoluyla doğrudan veya dolaylı olarak bulaşabilir. En sık görülen enfeksiyon şekli cinsel yolla bulaşandır. Çok eşlilik ve ilk cinsel ilişkinin erken yaşta olması cinsel yolla bulaşan enfeksiyon riskini artırır. Genital bölgede siğiller HPV enfeksiyonu sonucu gelişir. HPV enfeksiyonu aynı zamanda çeşitli kanser türlerine de neden olmaktadır. Bu kanserler şu şekilde sınıflandırılır:

1. Kadınlarda vajinal, vulvar ve rahim ağzı kanseri
2. Erkeklerde penis kanseri
3. Kadınlarda ve erkeklerde anal, bademcik, dil kökü ve boğaz arkası (Gırtlak Kanseri) kanserleri

HPV Enfeksiyonundan Nasıl Korunabilirim?

HPV, enfekte yüzeylerle veya deriyle temas yoluyla veya cinsel ilişki yoluyla bulaşır. Geçmişte HPV enfeksiyonuna karşı en önemli koruyucu önlem tek eşlilikti ancak günümüzde sağlık alışkanlıklarındaki gelişmeler HPV enfeksiyonuna karşı en önemli koruyucu önlemin aşılama olduğunu ortaya koymuştur. HPV’ye karşı korunmada HPV DNA testi, Pap smear ve erken tanı önemli önlemlerdir. HPV enfeksiyon riskini azaltmaya yönelik koruyucu önlemler enfeksiyon riskini azaltmada önemli rol oynar. Bu tedbirler şunları içerir:

Aşı Olmak: HPV aşısı enfeksiyonu önlemenin etkili ve güvenilir bir yoludur. Aşının önerilen dozunu doğru yaşta yaptırmak, HPV’yi ve yol açtığı hastalıkları önlemeye, vücudunuzu virüse karşı korumaya yardımcı olabilir.
Rahim ağzı kanserine karşı tarama yaptırın: HPV enfeksiyonu kadınlarda rahim ağzı kanserine neden olabilen bir hastalıktır. HPV’ye bağlı rahim ağzı kanserinden korunmak için doktorunuzun önerdiği aralıklarla rahim ağzı kanseri tarama testleri yaptırmanız önemlidir.
Prezervatif kullanın: Korunmasız cinsel ilişki, HPV’nin bulaşmasının en yaygın yollarından biridir. HPV ile cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların önlenmesi için cinsel olarak aktif olan kişilerin kondomu doğru şekilde kullanmaları gerekir. Bazı durumlarda HPV, prezervatifin kaplamadığı bölgelere de yayılabilir ve enfeksiyona neden olabilir. Bu nedenle prezervatif kullanımı ve tek partnerle cinsel ilişkiye girmek HPV enfeksiyon riskini azaltmada önemli faktörlerdir.

HPV Aşısı Kansere Karşı Ne Kadar Etkilidir?

HPV, genital siğillere ve iç kansere neden olabilen ciddi bir enfeksiyondur. Genital siğillere ve kansere neden olan farklı HPV tipleri bulunmaktadır. HPV enfeksiyonundan sonra vücutta kanser gelişmesi genellikle uzun yıllar alır. HPV ayrıca rahim ağzı kanseri, vulva kanseri, vajina kanseri, penis kanseri ve anal kanseri de dahil olmak üzere birçok başka kanser türüne de neden olabilir.

HPV enfeksiyonu ayrıca ağız, boğaz, dudak, burun ve tükürük bezlerinin kanseri ve diğer baş ve boyun kanserleri de dahil olmak üzere diğer kanser türlerine de neden olabilir. HPV’nin neden olduğu kanser türlerinden biri de orofaringeal kanserdir. Orofaringeal kanser (dil kökü ve bademcikler dahil olmak üzere boğazın arka kısmı) HPV’nin ağız ve boğaza bulaşması sonucu oluşur. Bu tür kansere orofaringeal kanser adı verilir. Orofaringeal kanserin belirtileri arasında; geçmeyen boğaz ağrısı, kulak ağrısı, ses kısıklığı, şişmiş lenf düğümleri, yutma sırasında ağrı ve açıklanamayan kilo kaybı yer alır. Ancak bazı durumlarda belirtiler ortaya çıkmayabilir.

Bağışıklık sistemi, vücudun HPV’ye karşı mücadelesinde önemli bir rol oynar. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin HPV’ye karşı kendilerini savunmaları ve vücutlarında HPV’nin yol açtığı sağlık sorunlarını önlemeleri daha zor oluyor.

HPV aşısı, üreme sistemi kanserleri ve HPV’nin neden olduğu diğer kanserleri önlemek için tasarlanmış etkili ve güvenli bir yöntemdir. HPV aşısı yeni HPV enfeksiyonlarını önler ve bağışıklık sistemini destekler. HPV aşısı mevcut enfeksiyonu veya hastalığı önlemez. Bu nedenle HPV’ye maruz kalmadan önce aşı yaptırmak, virüsle enfeksiyonu önlemenin önemli bir yoludur.

HPV Aşısı Nedir?

HPV aşısı, insan papilloma virüsünün neden olduğu enfeksiyonlara karşı koruma sağlayan uygulanan bir yöntemdir. HPV aşısı hem cinsel olarak aktif olan hem de olmayan kişilere uygulanabilir. HPV enfeksiyonunun tek bir tedavisi yoktur ancak planlı tedavinin amacı virüsün neden olduğu hastalığı tedavi etmektir. Virüse maruz kalmaya karşı korunmak için 11-12 yaşlarındaki ergenlere yeterli HPV aşısı yapılması önerilmektedir. HPV aşısı 9 yaşında başlayabilir ve 26 yaşına kadar herkese tavsiye edilir. Ayrıca risk durumuna göre 27-45 yaş arasındaki yetişkinlere de HPV aşısı yapılabiliyor. HPV aşısı, ilk dozun yapıldığı andaki yaşınıza bağlı olarak iki veya üç doz halinde yapılır. İlk HPV aşısını 15 yaşından önce alan kişilerin genellikle iki doz HPV aşısına ihtiyacı vardır. İlk dozunu 15 yaşından sonra alan kişiler ve bazı bağışıklık sistemi baskılanmış rahatsızlıkları olan gençler için üç doz gereklidir. HPV aşısı hamile kadınlara önerilmemektedir ve doğumdan sonra yapılmalıdır. Hamile olduğunuz biliniyorsa, gebelik sonlanana kadar aşılamayı ertelemelisiniz. HPV aşı serisine başlandıktan sonra gebelik oluşursa, ikinci ve/veya üçüncü dozların gebelikten sonra uygulanması önerilir.

HPV Aşısı ve Dozları

Güncel tıbbi uygulamalar, HPV aşısının ilk cinsel ilişkiden önce ve 25 yaşından önce yapılmasını önermektedir. 15 yaşından önce ilk aşıyı olan kişilere HPV aşısının iki dozu önerilmektedir. HPV aşısının ikinci dozu, ilk dozdan 6-12 ay sonra yapılır. HPV aşısının ilk dozunu 15-26 yaş arasında olanlar ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilere üç doz önerilmektedir. HIV enfeksiyonu olanlar da dahil olmak üzere, 9-26 yaş aralığındaki bağışıklık sistemi zayıf kişilere de aşının üç dozu önerilmektedir. Aşının ikinci dozunu yaptırmadan önce ilk dozdan bir-iki ay, üçüncü dozunu yaptırmadan önce ise altı ay beklemeniz önerilir.

HPV Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?

HPV aşısı, kişinin sağlık durumuna bağlı olarak yan etkilere neden olabilir. Bu yan etkiler şu şekilde sıralanmaktadır:

• HPV aşılamasından sonra aşı yapılan yerde ağrı, kızarıklık, şişlik, ateş veya baş ağrısı
• Aşıdan sonra bayılma
• Aşının yapıldığı bölgede kas veya eklem ağrısı
• Baş dönmesi, mide bulantısı, görme bozuklukları ve kulakta çınlama
• Kaşıntı, kızarıklık, yüz ve boğazda şişlik, nefes darlığı ve kalp atım hızında artış gibi alerjik reaksiyonlar

HPV, enfekte olduğunuzda kanser de dahil olmak üzere ciddi hastalıklara neden olabilen bir virüs türüdür. Olası komplikasyonların önlenmesinde HPV enfeksiyonuna karşı koruyucu önlemler önemlidir. Doktorunuzun önerdiği şekilde HPV virüsüne yönelik düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak, HPV enfeksiyonunun erken teşhisine ve olası hastalıkların önlenmesine yardımcı olabilir. HPV enfeksiyonuna yönelik düzenli sağlık taramalarından geçerek sağlığınızı koruyabilir, olası hastalıkları önleyebilirsiniz.